Menü
GERİ

İçindekiler

Bağırsak Sağlığı

Bağırsak sağlığı; bağırsak fizyolojisi, anatomisi haricinde sindirim sisteminde yaşayan mikroorganizmaların dengesini de ifade eder. Sağlıklı bağırsaklara sahip olmak genel sağlığımız ve bağışıklık sistemimiz için çok önemlidir.

Bağırsakta bizimle birlikte yaşayan 100 trilyon civarında olan bakteri, maya ve virüslere "bağırsak mikrobiyomu" veya "bağırsak florası" denir. 1
Bu küçük canlıların bazıları insan sağlığı için faydalı ve önemli iken, bazıları özellikle çoğaldıklarında zararlı olabilir. Bu yüzden bağırsak sağlığı tanımında "denge" terimi kullanılır.

Bağırsak florası (mikrobiyomunu) ve genel sağlığı iyileştirmek için bilimsel çalışmalarla desteklenen önerileri sırayla ele alacak olursak:

Sağlıklı Beslenme; Prebiyotik, Probiyotik ve Fermente Gıdalar Tüketme

Birçok araştırma probiyotik almanın sağlıklı bir bağırsak florası (mikrobiyomunu) desteklediğini ve bağırsak iltihabı ile diğer bağırsak problemlerini önleyebileceğini gösteriyor. 2

Probiyotik ürünlerle bağırsaktaki yararlı bakterileri arttırabiliriz.

Prebiyotik nedir? Probiyotik ile Prebiyotik farkı nedir?

Probiyotikler, içeriğinde bağırsaklarda doğal olarak bulunan yararlı bakterilere benzer mikroorganizmalar bulundururlar. 3

Probiyotik kaynağı olarak fermente gıdalar (fermente sebzeler, kefir, yoğurt, turşu, sirke vb) tüketilebilir buna ek olarak probiyotik içeren supplementler(takviye edici gıdalar) kullanılabilir.

Probiyotikler, prebiyotik adı verilen sindirilemeyen karbonhidratlarla beslenir. Bu işlem, yararlı bakterilerin bağırsakta çoğalmasını teşvik eder. 4

Kısacası mikrobiyatanın besin kaynağı prebiyotiklerdir diyebiliriz. 5

Kuşkonmaz, muz, hindiba, sarımsak, yerelması, soğan ve kepekli tahıllar prebiyotiklere örnek olarak verilebilir.

Şeker ve Tatlandırıcı Tüketimini Azaltmak

Çok fazla şeker veya yapay tatlandırıcı tüketildiğinde yararlı bakteriler azalıp, zararlı bakteriler artabilir, bunun sonucunda ise bağırsakta yaşayan canlıların dengesizliği anlamına gelen bağırsak disbiyozuna neden olabilir.

Tatlandırıcıların bağırsak florasına olan etkileri nedeniyle kan şekeri düzeylerini olumsuz yönde etkileyebileceğini gösteren bir çalışma yapay tatlandırıcıların aslında şeker olmamasına rağmen kan şekerini artırabileceğini gösteriyor. 6

2015 yılında yapılan başka bir araştırma, şeker ve yağ bakımından yüksek olan diyetlerin bağırsak florası (mikrobiyomunu) olumsuz etkilediğini, ayrıca kişilerin davranışsal ve bilişsel fonksiyonlarını olumsuz etkileyebileceğini söylüyor. 7

Bir diğer çalışma ise yapay tatlandırıcı olan aspartamın aslında masum olmadığını, bazı metabolik hastalıklarla bağlantılı bakteri suşlarının sayısını arttırabildiğini açıklıyor. 8

Şeker tüketiminin kısıtlanması gerektiği uzun süredir dile getirilse de, şeker ve tatlandırıcıların bağırsak florası üzerinden yaptığı etkiler son zamanlarda gün yüzüne çıkmaya başlıyor.

Stres Yönetimi

Stresi yönetmek, bağırsak sağlığı da dahil olmak üzere sağlığın birçok yönü için çok önemli. 9

Yapılan çalışmalar kısa süreli stres dahi olsa, stres faktörlerinin, bağırsaklardaki mikroorganizmaların dengesini bozabileceğini gösteriyor. 10

Psikolojik stres, aşırı sıcak, soğuk veya gürültü gibi çevresel stres, uyku eksikliği gibi birçok stres faktörü bağırsak sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.

Gereksiz Antibiyotik Kullanımından Kaçınma

Bakteriyel enfeksiyonlarla mücadele etmek için antibiyotik almak genellikle gerekli olsa da, gereksiz kullanım antibiyotik direncine yol açabilecek önemli bir halk sağlığı sorunu. 11

Antibiyotikler bağırsak mikrobiyotasına ve bağışıklığına zarar verebiliyor. Bazı araştırmaların sonucu ise oldukça ürkütücü; antibiyotik kullanımından 6 ay sonra bile, bağırsakta hala bazı yararlı bakterilerinin oluşmadığını gösteren çalışmalar mevcut. 12 13

Öte yandan CDC’ye (Centers for Disease Control and Prevention) göre, ABD’deki tüketilen antibiyotiklerin yaklaşık %30’unun kullanılmasına gerek yok. CDC, insanlara kullanmadan önce antibiyotik ve alternatif seçenekleri ile ilgili mutlaka doktorlarıyla görüşmelerini öneriyor.

Düzenli Egzersiz

Hepimizin bildiği gibi düzenli egzersiz yapmak kilo kontrolü, kalp sağlığı, psikolojik sağlık başta olmak üzere genel sağlığımız için çok önemli.

Yapılan araştırmalar düzenli egzersizin bağırsak sağlığını da olumlu etkilediğini ve bağırsak sağlığına olan etkisi ile obezitenin kontrolüne yardımcı olabileceğini öne sürüyor. 14

2014 yılında yapılan bir araştırma ise düzenli spor yapan kişilerde, spor yapmayanlara göre daha sağlıklı bağırsak florası olduğunu gösterdi. Kısacası egzersiz yapmak bağırsak florasının tür çeşitliliğini de arttırarak bağırsak sağlığınıza olumlu fayda sağlayabilir. 15

Uyku

Kaliteli uyku ruh halinizi, bilişsel fonksiyonunuzu ve bağırsak sağlığınızı iyileştirir.

2014 yılında yapılan bir çalışma, düzensiz uyku alışkanlığının bağırsak florası için olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ve bu nedenle inflamatuar hastalık riskini artırabileceğini gösterdi. 16

CDC, her gün aynı saatte yatıp kalkmayı ve yetişkinler için gecelik en az 7 saat uyumayı öneriyor. 17

Temizlik Ürünleri

Tıpkı gereksiz antibiyotik kullanımının bağırsak mikrobiyotasına olan etkisi gibi, dezenfektan temizlik ürünleri de bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir.

2018 yılında, 3-4 aylık 700’den fazla bebeğin bağırsak florası analiz edilerek yapılan çalışmada dezenfektanların etkisi araştırılmış. Bu bebekler 3 yaşına geldiğinde beden kitle endeksi ölçülmüş, yoğun dezenfektana maruz kalan bebeklerin, bağırsak florasının etkilendiği ve beden kitle indekslerinin daha yüksek olduğu gösterilmiş. 18

En az haftada bir dezenfektan temizlik ürünleri kullanılan evlerde yaşayanlarda, tip 2 diyabet ve obezite ile ilişkili bir tip olan Lachnospiraceae bağırsak bakterilerinin iki kat daha yüksek olduğunu söyleyen başka bir çalışma mikrobiyatadaki her türün ayrı ayrı önemini gözler önüne seriyor. 19

Sigara

Sigara içmek bağırsak sağlığının yanı sıra kalp ve akciğer sağlığını da etkiler. Ayrıca kanser riskini büyük ölçüde artırır.

16 yıl süren bir araştırma, sigara içmenin potansiyel olarak zararlı mikroorganizmaları artırarak ve faydalı olanların seviyelerini azaltarak bağırsak florasını değiştirdiğini buldu. 20

Probiyotik almak, lif bakımından zengin beslenmek, gereksiz antibiyotik ve dezenfektan kullanımından kaçınmak, uyku düzenine dikkat etmek, düzenli egzersiz yapmak gibi yaşam tarzında yapılan ufak değişikliklerle bağırsak floramızı etkileyebiliriz. Bu etkiler tahmin ettiğimizden çok daha etkili olabilir.

Bununla birlikte, bir kişi yeme içme alışkanlıklarında önemli değişiklikler yapmadan mutlaka bu konuda uzman sağlık profesyonelleri ile görüşmelidir.

Kaynaklar

1.www.bmj.com/content/361/bmj.k2179
2.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3539293/
3.www.aafp.org/afp/2017/0801/p170.html
4.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29173520/?from_term=probiotics&from_pos=1
5.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5622781/
6.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25231862/
7.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25982560/
8.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4197030/
9.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28727115/?from_term=stress%2C+gut+health&from_pos=2
10.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4105248/
11.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14664456/?from_term=antibiotic+abuse&from_pos=9
12.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6040098/
13.www.nature.com/articles/s41564-018-0257-9
14.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4082611/
15.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25021423/
16.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4029760/
17.www.cdc.gov/features/sleep/index.html
18.www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6141245/
19.www.nature.com/articles/s41598-018-29687-x
20.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29626219/

Yayınlama Tarihi: 24.07.2020
Son Güncelleme Tarihi: 24.07.2020

Enterogermina web sitesinden çıkmak üzeresiniz.

Bu link yalnızca bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Sanofi, bu şirket dışı web sitesinin içeriğinden sorumlu değildir. Bu web sitesi Türkiye Cumhuriyeti yasa ve yönetmeliklerine uymayabilir ve içeriği T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanan metinlerden farklı olabilir.

Devam etmek istiyor musunuz?

Devam etmek için tıklayınız.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteye giriş yaparak, çerez kullanımını ve çerez politikamızı kabul etmiş sayılıyorsunuz. Çerez politikamız hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.

Kapat